Hoge rente, een wereld vol geopolitieke onrust en een economie die balanceert op de rand van een recessie – 2024 lijkt de M&A-markt verre van gunstig gezind. Toch blijft de echte malaise uit. Hoe kan dat? We spraken erover met Hein Stoops, partner bij Hogenhouck m&a.
“Een beetje een vreemd jaar”, dat is hoe Hein Stoops 2024 in vijf woorden samenvat. Er kwamen dan ook nogal wat ontwikkelingen samen voor dealmakers. Maar waar hij vooral op doelt, is dat de schade die deze bijna perfecte storm binnen het M&A-landschap aanricht eigenlijk nog wel meevalt.
“De wereld is behoorlijk in onrust”, begint Stoops. “De oorlog in Oekraïne sleept maar voort en daar kwam dit jaar ook nog het Midden-Oosten bij. Al deze geopolitieke ontwikkelingen hebben natuurlijk hun weerslag op de economie. Zo schoot de inflatie omhoog, waarna de rentes volgden. En eind vorig jaar zaten we in Nederland ook gewoon met een recessie.”
Dat alles telt onvermijdelijk op tot een lastigere kapitaalmarkt. “Het is gewoon duurder en moeilijker om te lenen. En in een onzekere markt zijn kopers sowieso wat terughoudender. Toch bleef een aantal M&A-segmenten behoorlijk goed doorlopen. Dat heeft buitenstaanders wellicht positief verrast”, vertelt Stoops, die al zo’n twee decennia in het vak zit.
Genoeg te doen
Bij Hogenhouck m&a, waar hij sinds 2018 partner is, hadden ze dan ook nog genoeg te doen dit jaar. “We zien nog steeds heel veel transacties lopen.”
Daarbij profiteert Hogenhouck m&a ook van zijn positionering, erkent Stoops. “Wij zijn veel actief in de sectoren die relatief goed blijven doorlopen: denk aan IT, tech, software, de energietransitie – dat soort innovatieve sectoren die bijdragen aan een efficiëntere wereld blijven altijd wel in trek.”
“Alles is terug te leiden naar mensen die geld uitgeven.”
Een tweede voordeel voor het Haagse M&A-kantoor is dat het zich richt op de ondernemers in het middensegment. “Daar ben je minder afhankelijk van de kapitaalmarkt. Kopers financieren de deals voor een groter deel vanuit eigen vermogen, dus dan heb je relatief minder last van de hoge rente.”
In het hogere dealsegment was de terugval wat groter. “Voor grote overnames – denk aan 100 miljoen plus – moet je relatief meer lenen. En de rente is drie keer zo hoog geworden. Dan is het een kwestie van de cijfers in een Excel zetten om te snappen dat sommige deals gewoon niet meer werken.”
Het fundament onder de economie
Zo heeft Hogenhouck m&a “een beetje geluk” met zijn focus. Maar dat verklaart nog niet waarom de dip in de M&A-markt zo meevalt. De verklaring daarvoor zit volgens Stoops – wellicht verrassend – deels in de vergrijzing.
“Eigenlijk zit de economie al jaren in onrustig vaarwater, al sinds corona”, schetst hij. “Toch blijft een echt diepe economische crisis zoals die van 2008 uit. Een belangrijke reden daarvoor zit in een atypisch kenmerk van de huidige situatie: waar economische terugval traditiegetrouw hand in hand gaat met hoge werkloosheid, zijn de banencijfers nog steeds goed.”
En dat heeft alles te maken met de vergrijzing. “Die trend trekt zich niets aan van de economie. Er stromen heel veel mensen de arbeidsmarkt uit. Dat zorgt ervoor dat bijna de hele beroepsbevolking gewoon werk heeft en kan blijven consumeren. En dan kom je echt bij de basiswetten van de economie: die wordt uiteindelijk gedreven door vraag – álles is terug te leiden naar mensen die geld uitgeven.”
Volwassen M&A-markt
Dit is hoe de vergrijzing de bredere economie deels overeind houdt, en daarmee ook indirect de M&A-markt. Maar het draagt ook nog eens direct bij aan de dealactiviteit, op twee manieren zelfs.
De eerste relateert weer aan de krappe arbeidsmarkt. “Overnames zijn een goede manier om in deze overspannen arbeidsmarkt toch talent binnen te halen”, legt Stoops uit. “Dus je ziet dat het werkt als een aanjager voor deals, zeker in de IT-markt waar het tekort aan professionals helemaal extreem is.”
“Gezien de korte investeringshorizon van veel fondsen kan het spannend worden.”
Ten tweede zorgt de vergrijzing ervoor dat veel ondernemers richting hun pensioen gaan en hun zaak van de hand doen. “Dat is een trend die al een aantal jaar gaande is en ook de komende jaren zal blijven zorgen voor een stabiele onderstroom.”
Daarbij profiteert Nederland volgens Stoops ook van een zeer volwassen M&A-markt. “Het doen van een transactie is hier – meer dan in het buitenland – iets normaals geworden. Vroeger stond het niet zo op de agenda, maar de markt is nu zo professioneel en transparant geworden dat ondernemers het bespreken en vooruitplannen.”
Druk op de ketel
Natuurlijk is niet alles terug te herleiden tot de vergrijzing. Een andere factor die meespeelt is de opkomst van private equity. “Vier jaar geleden waren strategische kopers goed voor meer dan de helft van de transacties. Dat is ondertussen wel omgeslagen”, constateert Stoops.
Waar strategische kopers in economisch zwaardere tijden minder actief worden, kunnen private equity-partijen zich dit niet echt veroorloven. “Ze zitten op een enorme berg dry powder, zoals dat zo mooi heet. En dat geld móet ergens heen. Ze moeten deals blijven doen – als je geen rendement realiseert, dan raak je gewoon out of business.”
Hier kleeft uiteraard wel een risico aan: wie onder druk staat zal ook wat eerder een miskoop doen. “Zeker gezien de korte investeringshorizon van veel fondsen kan dat spannend worden. In de hoogtijdagen tussen 2020 en 2022 hebben ze veel gekocht onder hoge multiples. Dat moet over twee, drie jaar weer worden verkocht. Als de markt niet aantrekt is het de vraag of ze daar rendement op kunnen pakken.”
2025
Dat brengt ons direct bij een andere centrale vraag: gaat de markt de komende tijd aantrekken? Stoops is “voorzichtig optimistisch” over de vooruitzichten voor 2025.
“Bij Hogenhouck merk ik dat we in de loop van dit jaar al steeds meer activiteit zien”, legt hij uit. “En omdat wij vooral actief zijn aan de sell-side, zitten we helemaal aan de voorkant. Dus als meer ondernemers met ons in gesprek gaan, weet je dat negen tot twaalf maanden later de transacties weer echt op gang komen. Dus ik verwacht dat die trend wel doorzet richting 2025.”
“De dalende rente haalt wat onzekerheid uit de kapitaalmarkt.”
Ook in het hogere dealsegment lijkt het langzaamaan de goede kant op te gaan. “Ik kreeg van de zomer al wel de eerste signalen dat de markt voor grotere deals ook weer begint aan te trekken.”
Deze voorzichtige kentering heeft veel te maken met de inmiddels weer dalende rente. “Dat maakt het weer makkelijker om grote deals te financieren. Bovendien haalt het wat onzekerheid uit de kapitaalmarkt. Kopers weten redelijk waar ze aan toe zijn: de rente blijft gelijk of daalt nog verder.”
Van een jubelstemming is echter zeker nog geen sprake. “Daar is de markt te onzeker voor. Zeker met al die geopolitieke onrust. Als het plotseling nog veel verder escaleert, kan alles ineens omslaan.”
Harder werken
Wat betreft de vooruitzichten voor Hogenhouck m&a zelf toont Stoops wat meer vertrouwen. “We hebben de afgelopen zeventien jaar gewoon een hele sterke reputatie opgebouwd. Je ziet ook dat we de laatste tijd steevast hoog in de lijstjes van meest actieve dealmakers staan.”
“Daar is het ons niet zozeer om te doen”, nuanceert hij, “maar het helpt natuurlijk wel: ondernemers zoeken toch experts met de nodige ervaring om ze te begeleiden gedurende zo’n beslissende stap in hun leven.”
En zo’n sterk trackrecord is extra waardevol in tijden waarin het niet allemaal vanzelf gaat. “Dat draagt er zeker aan bij dat we nog veel hebben lopen. En het helpt natuurlijk ook tijdens die trajecten.”
“Want hoe je het ook wendt of keert, er is wel wat minder interesse vanuit kopers en ze zijn kritischer. Daardoor is het af en toe wat harder werken, maar dat maakt het alleen maar leuk en zo wordt onze toegevoegde waarde gelukkig weer meer gezien!”
(Dit artikel is geschreven door Consultancy.nl)
