December 2018 bron: Consultancy.nl
Heeft het aantal consolidaties in de IT-markt in 2018 voldaan aan jouw verwachtingen?
Dit is lastig aan te geven. Mijn verwachting was dat in 2018 de consolidatie in de Nederlandse IT-hardware markt zou hebben plaatsgevonden. Ik kan dit volmondig bevestigen. Zo heeft Infotheek Groep haar buy en build in 2017 (overnames van o.a. Scholten Awater en Central Point) grotendeels geëffectueerd. Trust is ondergebracht bij Egeria. Vincere Groep is naar het Zweedse Dustin gegaan, dus ja, 2018 was in de IT-hardware markt een afrondend jaar. Dit geldt ook voor de hostingmarkt (bijvoorbeeld de investeringen van Strikwerda en Waterland) en de markt van digital agencies (denk aan de buy en build van Waterland Portfolio Dept). Daarentegen is de consolidatie in de (managed) services-markt en datacenter-markt relatief laat op gang gekomen. Deze markten zijn nu versneld aan het consolideren. Met die toelichting luidt mijn antwoord dus ‘ja’.
Wat zie jij voor bepalende invloeden van buitenaf op deze consolidatiegolf?
In eerdere interviews heb ik aangegeven dat de IT-markt sterk globaal is. Nederland neemt daarin een sterke positie. De infrastructuur in Nederland (zoals de Amsterdam Internet Exchange, de op één na grootste speler ter wereld) loopt voorop in combinatie met de cultuur (omarming van IT) en de strategische positie (‘gateway to Europe’): Nederland als ‘Europese Silicon Valley’. Toch is het opvallend dat vooral Nederlandse partijen actief zijn in dat domein. Private equity actief in Nederland in de IT heeft veelal een Nederlandse signatuur (denk aan spelers als Waterland, Strikwerda, Main Capital, Holland Venture) en het aantal overnames van buitenlandse spelers (bijvoorbeeld Claranet, Orange, Dustin en Insight) is beperkt. Kortom vooral Nederlandse spelers zijn actief, het buitenland blijft voorlopig nog achter.
Waarom zie jij een beperkt aantal buitenlandse spelers acteren in de Nederlandse IT-markt?
De Nederlandse IT-markt is sterk versplinterd. In een aantal verticals – denk aan software testing, managed services, security, business intelligence en software – zijn veel spelers actief. In die markten is veelal een zeer beperkt aantal (minder dan 5) grote partijen (meer dan 500 fte) actief, bestaat het middenkader uit circa 5 – 20 zelfstandige spelers (partijen tussen 50 en 150 fte) en bevinden zich daaronder vaak veel (meer dan 50) spelers met 10 – 50 fte. Dit maakt het voor de grotere buitenlandse spelers uitdagend om succesvol buy en build uit te voeren vanwege de verschillen in businessmodellen en bedrijfsculturen. Denk aan het bedienen van de mkb versus de enterprisemarkt.
Zeg je daarmee dat de huidige consolidatiegolven een voorloper zijn van een nog grotere golf?
Dat is feitelijk een juiste interpretatie van mijn stelling. Op dit moment zien wij veel, voornamelijk landelijke, spelers acquisitief actief in de IT-markt. Dit zijn vooral de Nederlandse strategen (denk aan KPN, Infotheek, Odin) en private equity-partijen (denk aan een Egeria, Waterland, Strikwerda, Gimv, De Hoge Dennen, Main Capital, Holland Venture) die met duidelijke focus acquireren. Zij investeren fors zodat zij vanuit de mkb-markt, via de mkb+ markt uiteindelijk in de enterprisemarkt belanden. Meer omvang (omzet), een duurzamere huishouding (recurring EBITDA) en het klimmen in de verticale waardeketen zorgt voor een hogere multiple.
Wanneer stappen de internationale strategen in de Nederlandse IT-markt?
De IT-markt is global. Feitelijk stappen internationale strategen al in. Wij zien internationale strategen acquisities doen, alleen is dat qua aantal en omvang nog ‘mondjesmaat’ te noemen. Onze verwachting is dat 2020 het jaar wordt van de grote IT-deals. Dat is het jaar waarin de markten van (managed) services, hosting, software en datacenters/ISP’s grotendeels geconsolideerd zijn. Dat is het moment waarop internationale strategen graag het stokje overnemen.
Wat gaat er in 2019 gebeuren met de multiples in de IT-markt?
Eerlijk gezegd denken wij dat de rek er redelijk uit is – de multiples in 2019 zullen niet stijgen ten opzichte van 2018. Wij zien in een aantal IT-segmenten dat de multiples gestabiliseerd zijn op 5 tot 6x EBITDA. Op dit moment wordt er op single tenant datacenters nog hoog geboden (10-12x EBITDA) maar als de spanning die wij deze zomer onder andere op de Dow Jones hebben ervaren doorzet, ligt daar voorlopig het plafond. In een aantal cross border deals merken wij dat partijen voorzichtiger acteren dan voor de zomer. De VS maakt nu een moment van ‘recalibreren’ mee. Dit zal zich doorzetten naar Europa.
“Voornamelijk landelijke, Nederlandse spelers zijn actief in de IT-markt. 2020 wordt het jaar van de grote IT-deals – dat is het moment waarop internationale strategen graag het stokje overnemen.”
– Rik Stikkelbroeck, Hogenhouck
Wat betekent dit voor de eerder door jou geschetste consolidatiecyclus?
Grosso modo betekent dit geen verandering op het eerder door ons geschetste plaatje. Wat wij eerder in 2017 aangaven is dat de securitymarkt nog een immature markt is en dat dit tot 2020 in onze optiek ook zo zal blijven. Natuurlijk is FOX-IT naar NCC Group gegaan en Qsight naar KPN, maar het merendeel van de kleinere securitypartijen werkt nog steeds naar een cash flow positief scenario. Wij verwachten een versnelling in de consolidatie van de dataopslagmarkt: de internet service providers en data centers. In de verticals van de hardware en hosting is het spel nu wel gespeeld.
Wat is jouw vrijblijvende advies voor IT-ondernemers?
Er is geen sector waar technologische ontwikkelingen in een zo hoog tempo plaatsvinden als de IT. Als IT-ondernemer dien je mijns inziens de vraag te stellen ‘Wat is mijn toegevoegde waarde nu én in de toekomst binnen mijn domein?’. Ben ik in staat om autonoom te groeien en deze waarde te kunnen blijven leveren? Wat heb ik nu én in de toekomst nodig om mijn bestaansrecht te vergroten? Kortom als ondernemer tijdig jezelf de spiegel voorhouden.
Steeds vaker spreken wij ondernemers die de ambitie hebben om nog vijf tot max tien jaar deze ‘journey’ te vervullen. Met hen gaan wij het gesprek aan om te komen tot een perfect fit. Die kan bestaan uit autonome groei, groei door het aantrekken van intelligente financiering of groei door een combi te vormen met een private equity-partij. Zij vormen dan het platform om samen met een investeerder gezamenlijk een buy en build te realiseren. Zoals ik in een eerder interview heb aangegeven, spelen hier de huidige en historisch relatief hoge multiples en de mogelijkheden van een doorrol in de Newco een rol. De kritische vraag: Levert de combinatie private equity en platform de meerwaarde (synergie) in een buy en build? Wij zien dat die vraag steeds vaker positief wordt ingevuld, wat de mogelijkheden van een succesvolle buy en build doet versterken.
